Karaciğer yağlanması; genellikle sağlıksız beslenme, fazla kilo, bel bölgesi yağlanması ve hareketsiz yaşam tarzı sonucu ortaya çıkmaktadır. Araştırmalar; yaşam biçimini, beslenme şeklini değiştiren ve kilo veren pek çok kişide iç organ yağlanmasının azaldığını göstermektedir.
- Karaciğer yağlanması için beslenme önerileri, Akdeniz diyetiyle uyum göstermektedir. Akdeniz diyeti; bitkisel protein kaynakları (kuru baklagiller, tofu, soya), tam tahıllar, sağlıklı yağlar, meyveler, sebzeler ve balık açısından zengin bir beslenme şeklidir.
- Beslenme şeklini değiştirmek karaciğer yağlanması tedavisinde ilk hedef olmalıdır. Fazla kilo sorunları olan bireylerde vücut ağırlıklarının en az %5-10’unu kaybetmek karaciğer yağlanmasında olumlu etkilere sahiptir.
- Alkol tüketimi minimum seviyeye indirilmelidir.
- Karaciğerin yükünü azaltmak için doğal ev yapımı besinler tercih edilmeli ve katkı maddelerinden uzak durulmalıdır.
- Sebze ve meyve gibi lifli besinlerin tüketimi artırılmalıdır, özellikle enginar ve kereviz tercih edilmelidir. (Enginarın en büyük özelliği karaciğeri temizlemesinin yanı sıra safranın kolay akışını sağlamasıdır.)
- Şarküteri ürünlerinden (sosis, salam, sucuk gibi) ve sakatatlardan uzak durulmalıdır.
- Kavrulmuş kuru yemişlerden ve kızartılmış ürünlerden uzak durulmalıdır.
- Yoğun rafine karbonhidrat ve basit şeker tüketimi azaltılmalıdır ve tam tahıllı, çavdar, kepekli ürünler tercih edilmelidir. Karbonhidrat beslenmenin maks. 40-50%’ı kadar olmalıdır.
- Düzenli olarak egzersiz yapmak hayatın bir parçası haline gelmelidir.
- Doymuş yağlar (tereyağı, palm yağı, sakatat yağı, kümes hayvanlarının derisi, tam yağlı mandıra ürünleri), trans yağlar (bazı gidaların içinde kendiliğinden bulunan ve aynı zamanda gıda üretimi sırasında, kızartılan gıdalarda oluşan bir yağ türüdür) beslenmeden azaltılmalıdır. Doymamış yağ asitlerine (avakado, çiğ fındık, fıstık, ceviz gibi kabuklu yemişler, natural zeytinyağı) ağırlık verilmelidir.
- Yapılan araştırmalara göre; kafein tüketimi, karaciğer yağlanması riskini azaltmaktadır. Araştırmalarda, her gün kahve içenlerde, içmeyenlere oranla daha az yağlı karaciğer hastalığı görüldüğü ortaya çıkmıştır. Günde 2 fincan filtre kahve veya türk kahvesi bu açıdan oldukca faydalıdır. Şekerli, şuruplu, kremalı kahvelerden ise uzak durulmalıdır.
- Omega-3 den zengin besinler, karaciğer sağlığına kadar pek çok olumlu etkiye sahiptir. Başta yağlı deniz balıkları (somon, sardalya, ton balığı) olmak üzere, keten tohumu, chia tohumu, ceviz, semizotu gibi besinler omega 3 yağ asitlerinden zengin kaynaklardır.
- Beslenme A, B3, B6, B12, D, E, C, K vitaminlerinden zengin olmalıdır. Bu nedenle mutlaka diyet tedavisi bir diyetisyenden yardım alınarak uygulanmalıdır.
KAYNAKLAR:
- George ES. Practical Dietary Recommendations for the Prevention and Management of Nonalcoholic Fatty Liver Disease in Adults. Adv Nutr. 2018 Jan 1;9(1):30-40.
- Kargulewicz A. Dietary recommendations for patients with nonalcoholic fatty liver disease. Prz Gastroenterol. 2014;9(1):18-23. doi: 10.5114/pg.2014.40845. Epub 2014 Mar 1.